Plof: een pak brieven, tijdschriften en kranten valt op de mat. De post! Het gekletter van de brievenbus is zo gewoon geworden dat velen het niet eens meer opmerken. Maar wist je dat post niet altijd de normaalste zaak van de wereld was? De standaard postkasten en brievenbussen die we vandaag de dag kennen hebben een hele transformatie ondergaan. 

Het Romeinse Rijk: de basis van het briefverkeer

Het eerste en zeer prille begin van de Nederlandse postgeschiedenis ligt in de tijd van de Romeinen. De keizer richtte rond het begin van de jaartelling een speciaal wegennet op om zijn belangrijke brieven naar alle uithoeken van het Romeinse Rijk te brengen. Deze brieven werden door koeriers te paard bezorgd. Een efficiënt systeem, maar je kunt je wel voorstellen dat het een behoorlijke tijd duurde voordat een brief bezorgd werd. Om het transport te bespoedigen, konden langs de route paarden verwisseld worden bij officieel erkende herbergen, oftewel de ‘posita’. Koeriers konden hier ook eten, drinken en overnachten. 

Wachten op de postkoets

Het Romeinse systeem werd in de eeuwen die volgden door verschillende personen en organisaties in stand gehouden. Een belangrijke verbetering was de komst van de postkoets: die maakte het reizen vele malen comfortabeler, ook voor meereizigers. De aankomst van een postkoets was een echte happening. De postiljon blies op zijn hoorn bij aankomst zodat de mensen in de stad wisten dat de post was gearriveerd. De dienst was alleen bestemd voor rijken en machtigen en niet voor gewone burgers. Voor hen was het tot ongeveer 1795 gebruikelijk om een brief mee te geven aan een bekende die (toevallig) naar de juiste bestemming reisde.

Gevleugelde boodschappers

Nu horen we je denken: waar zijn de postduiven in dit verhaal dan? Deze werden vanaf de Oudheid al ingezet. De uitvinding van papier maakte het mogelijk kleine boodschappen aan duiven te binden en ze naar de juiste bestemming te laten vliegen. De Romeinen en Grieken deden dit al, om bijvoorbeeld door te geven welke atleten er bij de Olympische Spelen hadden gewonnen. Ook tijdens de middeleeuwen, de Tachtigjarige Oorlog en de Eerste Wereldoorlog waren postduiven onmisbaar als betrouwbare boodschappers van geheime informatie.

Post in een razend tempo

Pas vanaf de 19e eeuw werd post beschikbaar voor iedereen. Toen kwam postbezorging in een stroomversnelling: niet alleen per koets, maar ook per trein en schip werden brieven en pakketjes bezorgd. In Nederland werd de landelijke Postdienst (de voorloper van PostNL) opgericht en werd de postzegel geïntroduceerd. Hierdoor hoefde je als ontvanger de postbode niet meer te betalen als je post kreeg. Vanaf 1850 werden er in grote steden brievenbussen geplaatst. Vanaf toen ging de overheid mensen ook aanmoedigen om een persoonlijke brievenbus te nemen, wat de bezorging eenvoudiger én sneller maakte.

De komst van standaard postkasten

Sindsdien hebben brievenbussen bijna geen baanbrekende veranderingen doorgemaakt. Met de komst van flatgebouwen en appartementencomplexen kwam er wel vraag naar grote, gezamenlijke brievenbussen. Hier komt de postkast om de hoek kijken. Een postkast is een serie brievenbussen waar brieven en kleine pakketten in gedeponeerd kunnen worden. De kast staat doorgaans binnen het portiek vanwege veiligheidsredenen en alleen de bewoners kunnen met een sleutel hun eigen brievenbus openen. Een postkast kan op maat gemaakt worden, maar er zijn ook standaard postkasten. Een standaard postkast is 29 cm breed en kan tot 15 cm de hoogte in, zodat er meerdere brievenbussen in één kast passen. Wel zo handig zo’n gezamenlijke standaard postkast, zo hoeft de postbode niet langs alle deuren van het hele complex.